CÁCH PHÒNG TRỪ BỆNH ĐẠO ÔN CHO CÂY LÚA

Bệnh đạo ôn (do nấm Pyricularia oryzae gây ra) là một trong những bệnh hại nguy hiểm đối với cây lúa, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết ẩm ướt. Bệnh có thể gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng lúa. Dưới đây là các biện pháp phòng trừ bệnh đạo ôn cho cây lúa

1. Sử dụng giống lúa kháng bệnh

• Chọn giống lúa kháng bệnh đạo ôn là một trong những biện pháp phòng bệnh hiệu quả. Các giống lúa có khả năng kháng hoặc chịu được bệnh đạo ôn giúp giảm thiểu sự phát triển của nấm.
• Hãy tham khảo các giống lúa được khuyến cáo bởi các cơ quan nông nghiệp địa phương, đã được nghiên cứu và thử nghiệm để có khả năng chống bệnh tốt.

2. Cải thiện mật độ trồng

• Điều chỉnh mật độ trồng hợp lý giúp cây lúa có không gian phát triển tốt hơn, giảm độ ẩm trong ruộng, từ đó giảm điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm gây bệnh.
• Khoảng cách trồng hợp lý: Khoảng cách giữa các cây lúa khoảng 20-25 cm và giữa các hàng lúa 25-30 cm giúp tăng cường lưu thông không khí và giảm độ ẩm trên bề mặt cây.

3. Xử lý hạt giống

• Khử trùng hạt giống trước khi gieo trồng là biện pháp phòng bệnh đạo ôn hiệu quả. Ngâm hạt giống trong dung dịch thuốc như Benlate, Vitavax hoặc các loại thuốc trừ nấm khác để loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn trên hạt giống.

4. Quản lý nước hiệu quả

• Điều chỉnh mực nước hợp lý trong ruộng lúa là yếu tố quan trọng trong phòng bệnh đạo ôn:
  • Giai đoạn đầu: Giữ mực nước ở mức thấp (2-3 cm) để ruộng thông thoáng, hạn chế môi trường ẩm ướt cho sự phát triển của nấm.
  • Giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng, trổ bông: Tăng mực nước lên 5-7 cm để bảo vệ cây lúa và cải thiện sự sinh trưởng của cây.
  • Giai đoạn thu hoạch: Hạ thấp mực nước hoặc giữ mực nước khô ráo để tránh gây điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh.

5. Vệ sinh đồng ruộng

• Dọn dẹp tàn dư cây trồng và dùng các biện pháp canh tác hợp lý để loại bỏ các vật chủ chứa mầm bệnh. Sau mỗi vụ, cần thu gom tàn dư cây lúa đã nhiễm bệnh và đốt hoặc ủ phân hữu cơ để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh sang vụ sau.

6. Cắt tỉa cành lá

• Cắt tỉa cành lá bị bệnh để giảm mật độ lá bị nhiễm nấm, giúp tăng cường thông thoáng cho ruộng lúa. Khi cây lúa bắt đầu xuất hiện triệu chứng bệnh đạo ôn, hãy loại bỏ các lá bị bệnh để ngăn ngừa sự lây lan.

7. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật

• Phun thuốc phòng bệnh trong giai đoạn cây lúa dễ bị nhiễm bệnh (đặc biệt trong điều kiện thời tiết ẩm ướt). Các thuốc có thể sử dụng để phòng bệnh đạo ôn bao gồm:

  • Thuốc trừ nấm: Benomyl, Carbendazim, Propiconazole, Tricyclazole… (tuân thủ liều lượng và thời gian cách ly).
  • Phun thuốc vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để giảm thiểu tác động đến sức khỏe cây trồng và giảm thiểu khả năng phát sinh các bệnh khác.

• Lưu ý khi sử dụng thuốc:

  • Luân phiên thuốc: Để tránh tình trạng kháng thuốc, cần luân phiên sử dụng các loại thuốc khác nhau trong suốt vụ mùa.
  • Phun đúng liều lượng và thời gian: Cần phun thuốc đúng liều lượng và theo lịch trình hợp lý, tránh phun thuốc khi cây bị stress hoặc khi mưa sắp tới.

8. Theo dõi và quan sát thường xuyên

• Kiểm tra ruộng lúa định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu bệnh đạo ôn. Nếu phát hiện có triệu chứng bệnh, cần phun thuốc kịp thời để ngăn ngừa bệnh lây lan rộng.
• Các dấu hiệu của bệnh đạo ôn trên lá lúa thường là các vết đốm nâu, viền vàng, hoặc vết nấm ở các bông lúa khi cây đang trổ.

9. Canh tác luân canh

• Luân canh cây trồng có thể giúp giảm thiểu sự tích tụ của mầm bệnh trong đất. Sau mỗi vụ lúa, có thể trồng các cây khác như ngô, đậu hoặc các loại cây họ đậu để giảm sự lây lan của bệnh.

10. Sử dụng chế phẩm sinh học

• Chế phẩm sinh học như Trichoderma hoặc các chế phẩm vi sinh có thể giúp kiểm soát nấm gây bệnh đạo ôn mà không gây hại cho môi trường. Sử dụng các chế phẩm này để thay thế thuốc hóa học trong những trường hợp cần thiết.

Tóm lại:

Phòng trừ bệnh đạo ôn cho cây lúa cần sự kết hợp của nhiều biện pháp, bao gồm lựa chọn giống kháng bệnh, quản lý nước hợp lý, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách, và chú trọng công tác vệ sinh đồng ruộng. Đặc biệt, cần theo dõi ruộng lúa thường xuyên để phát hiện bệnh kịp thời và xử lý nhanh chóng nhằm bảo vệ cây lúa khỏi những thiệt hại do bệnh đạo ôn gây ra.