KỸ THUẬT CHĂM SÓC LÚA VỤ ĐÔNG XUÂN

Chăm sóc cây lúa vụ Đông Xuân là giai đoạn quan trọng đối với năng suất và chất lượng lúa. Vụ Đông Xuân thường bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc vào tháng 4 năm sau, với điều kiện thời tiết mát mẻ và ít mưa. Dưới đây là các kỹ thuật chăm sóc cây lúa trong suốt vụ Đông Xuân

1. Chuẩn bị đất trước khi gieo trồng

Làm đất: Cày xới đất trước khi gieo trồng là bước đầu tiên và rất quan trọng. Cày đất sâu khoảng 15-20 cm, giúp đất tơi xốp, thoát nước tốt và tạo điều kiện cho rễ lúa phát triển. Đảm bảo đất không bị ngập úng và có độ thoáng khí.
Lên luống hoặc san phẳng: Tuỳ theo phương pháp canh tác, bạn có thể lên luống hoặc làm đất phẳng. Nếu trồng lúa bằng phương pháp cấy, cần làm ruộng phẳng để dễ dàng chăm sóc và thoát nước.
Bón phân lót: Trước khi gieo trồng, bón phân lót để cung cấp dinh dưỡng cho cây lúa. Sử dụng phân hữu cơ (phân chuồng hoai mục) và phân lân để giúp cây phát triển rễ.

2. Gieo trồng

Chọn giống lúa: Chọn giống lúa phù hợp với vùng và thời tiết mùa Đông Xuân. Các giống lúa ngắn ngày, chịu lạnh, kháng bệnh là lựa chọn phù hợp.
Gieo hạt giống: Nếu gieo bằng phương pháp gieo thẳng, hạt giống cần được ngâm trong nước ấm hoặc thuốc khử trùng khoảng 24 giờ trước khi gieo. Nếu ươm giống rồi cấy, chọn đất ươm mịn màng và đảm bảo có đủ độ ẩm để cây con phát triển tốt.

3. Chăm sóc cây con và giai đoạn đẻ nhánh

Tưới nước: Sau khi gieo trồng hoặc cấy, cần duy trì mực nước khoảng 3-5 cm trong suốt thời kỳ cây con phát triển. Mực nước này giúp cây lúa phát triển ổn định và tránh các hiện tượng ngập úng.
Bón phân: Sau 20-25 ngày kể từ khi gieo trồng, bón phân thúc với tỷ lệ đạm (N) cao để thúc đẩy sự phát triển thân lá và đẻ nhánh. Bón phân NPK có tỷ lệ N cao (20-30%) trong giai đoạn này giúp cây phát triển tốt.

4. Giai đoạn làm đòng và trổ bông

Điều chỉnh mực nước: Khi cây lúa vào giai đoạn làm đòng (khoảng 50-60 ngày sau gieo trồng), cần điều chỉnh mực nước lên khoảng 5-7 cm, giúp cây dễ dàng trổ bông và đạt chất lượng cao.
Bón phân thúc đòng: Ở giai đoạn này, bón phân có tỷ lệ lân (P) và kali (K) cao, giúp cây phát triển bông lúa mạnh mẽ, đạt năng suất cao. Phân đạm cũng cần bổ sung một lần nữa để hỗ trợ quá trình phát triển của bông.
Phòng trừ sâu bệnh: Giai đoạn này, cây lúa rất dễ bị sâu cuốn lá, rầy nâu, bệnh đạo ôn... Nên theo dõi ruộng lúa thường xuyên để phát hiện bệnh sớm và phun thuốc bảo vệ thực vật kịp thời.

5. Giai đoạn chín và thu hoạch

Điều chỉnh mực nước: Khi lúa bắt đầu chín, cần giảm mực nước xuống còn 2-3 cm, hoặc có thể khô ráo hoàn toàn để dễ dàng thu hoạch và tránh làm giảm chất lượng hạt.
Thu hoạch: Thu hoạch khi hạt lúa chín vàng và có độ ẩm thấp. Nên thu hoạch vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh việc hạt bị nấm mốc.

6. Chăm sóc sau thu hoạch

Dọn ruộng: Sau khi thu hoạch xong, cần dọn sạch ruộng, gom rơm rạ và tàn dư cây trồng. Nếu cần, có thể ủ phân hữu cơ hoặc cày lại đất để chuẩn bị cho vụ sau.
Ủ phân hữu cơ: Nếu có điều kiện, bạn nên ủ phân hữu cơ từ rơm rạ, phân chuồng để cải tạo đất, bổ sung chất dinh dưỡng cho vụ sau.

7. Phòng trừ sâu bệnh trong suốt vụ

Sâu bệnh thường gặp:
- Bệnh đạo ôn: Đây là bệnh phổ biến và có thể gây hại lớn. Cần theo dõi thường xuyên và phun thuốc trừ nấm nếu phát hiện dấu hiệu bệnh.
- Sâu cuốn lá: Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phòng ngừa hoặc diệt sâu cuốn lá khi thấy dấu hiệu tổn thương.
- Rầy nâu, bệnh khô vằn: Cần phun thuốc bảo vệ thực vật khi phát hiện sâu, bệnh xuất hiện trên cây.
Phòng trừ sâu bệnh hiệu quả: Áp dụng phương pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), bao gồm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật một cách hợp lý, kết hợp với các biện pháp cơ học và sinh học như sử dụng thiên địch và diệt cỏ dại.

8. Lưu ý về thời tiết và điều kiện khí hậu

Chăm sóc cây lúa theo điều kiện thời tiết: Vào mùa Đông Xuân, nhiệt độ mát mẻ và ít mưa, vì vậy, cần chú ý đến việc tưới nước điều hòa và tránh ngập úng.
Kiểm tra độ ẩm và độ pH của đất: Đất cần có độ pH từ 5.5 đến 6.5 để cây lúa phát triển tốt. Có thể bón thêm vôi hoặc phân hữu cơ để điều chỉnh pH nếu cần.

Chăm sóc cây lúa trong vụ Đông Xuân đòi hỏi sự chú ý vào các giai đoạn sinh trưởng của cây, từ việc chuẩn bị đất, gieo trồng, chăm sóc cây con cho đến giai đoạn thu hoạch. Việc quản lý nước, bón phân hợp lý và phòng trừ sâu bệnh kịp thời sẽ giúp đảm bảo năng suất và chất lượng lúa trong vụ Đông Xuân.